به گزارش روابط عمومی پژوهشکده اکولوژی دریای خزر روز سه‌شنبه ۲۲ مهر ۱۴۰۴نشست « هم اندیشـی و ارائه گزارش پژوهشـی در خصـوص ذخایر و مدیریت صـید ماهیان اسـتخوانی و اثرات پارامترهـاي محیطی بر این ذخایر ارزشـمند» با حضور  مسئولان و کارشناسان مرتبط بمنظور همگرایی تحقیقات، مدیران اجرایی و بهره‌برداران برای داشتن صید پایدار در دریای خزر در سالن جلسات ساختمان شماره ۲ جهاد کشاورزی استان مازندران برگزار شد.

این گردهمایی به همت بخش بیولوژی و ارزیابی ذخایر آبزیان پژوهشکده اکولوژی دریای خزر برگزار شد و در آن عطاالله رئیسی معاون صید و بنادر ماهیگیری، رضا نادری مدیر کل دفتر صید، شیروان عنایتی رئیس حوزه معاونت صید و علی بیگی رئیس گروه صید دریای خزر سازمان شیلات ایران، تورج ولی نسب رئیس بخش بیولوژی و ارزیابی ذخایرآبزیان و مسطوره دوستدار مدیر گروه  آبهای شمال موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، حسن نصراله زاده رئیس، حسن فضلی معاون پژوهش و فناوری و رضا دریانبرد سرپرست بخش بیولوژی و مدیریت ذخایر پژوهشکده، اسماعیل جباری مدیر کل، محسن یحیایی معاون صید و بنادر ماهیگیری و آرش جیران رئیس گروه امور صید شیلات استان گلستان، عبدالعظیم فاضل رئیس مرکز تحقیقات ذخایر آبزیان آبهای داخلی ، عباس اسماعیلی معاون صید و سید ولی الله صالحی رئیس گروه صید و بنادر اداره کل شیلات استان مازندران ، خشایار نوایی رئیس اتحادیه صیادان پره مازندران و سایرکارشناسان و متخصصان این حوزه حضور داشتند.

گزارش اولیه این نشست نشان می‌دهد که نگاهی جامع به آمار صید، مباحث مرتبط با دریابست و نقش آن در مدیریت پایدار صید و حفاظت ذخایر دریایی مطرح شد.

رضا نادری با اشاره به موفقیت طرح دریابست در خلیج فارس و رضایتمندی صیادان از شرایط صید پس از اجرای این طرح، برلزوم تداوم و طراحی یک بازه زمانی مشخص برای دریای خزر و اظهار نظرهای متوالی در این باره تاکید کرد. او همچنین یادآور شد که دریابست فرصتی است تا بتوانیم به کنترل فعالیت‌های صیادی غیرمجاز نزدیک شویم و از فشار صید بر ذخایر آبزیان جلوگیری کنیم.

از دیدگاه مدیر کل دفتر صید سازمان شیلات ایران اهمیت صید ماهیان استخوانی برای اقتصاد و معیشت ساحل‌نشینان شمال کشور اهمیت بالایی دارد از این رو، طرح دریابست باید به بازسازی ذخایر ماهیانی که ارزش اقتصادی دارند کمک کند تا آینده صیادان و محیط زیست در توازن باقی بماند. عطاالله رئیسی نیز با اشاره به گفته‌های رستم پور، رئیس سازمان شیلات ایران، به اهمیت جنبه‌های اقتصادی و غذایی دریابست اشاره کرد و بر این نکته تاکید داشت که این طرح ممکن است تبعات اجتماعی و امنیتی فراوانی را در جوامع صیادی بهمراه داشته باشد که باید آنها را در نظر گرفت و همه دستگاه‌های اجرایی و نظارتی مانند استانداری، فرمانداری و نیروهای انتظامی باید در این طرح دخیل باشند. به گفته وی فراهم کردن منبع درآمدی جایگزین برای صیادان و ماهیگیران منطقه در زمان دریابست از ملزومات اجرای این طرح است. از جمله نکات مطرح‌شده دیگر دراین جلسه آن بود که با افزایش قیمت ماهی در زمان دریابست و گرایش سوداگران به صید غیرمجاز، کنترل موثر صید غیرمجاز به شدت دشوار شده و به یک رویکرد جامع و چندجانبه نیاز دارد.

در ادامه جلسه اسماعیل جباری گفت: با توجه به گزارش‌های رسیده مبنی بر پسروی آب در نواحی شرقی دریای خزر و خشک شدن چندین کیلومتر از ساحل و از بین رفتن زیستگاه گونه های کلمه و کپور، صید ماهیان استخوانی در استان گلستان کاهش قابل توجهی داشته و تنها به صید کفال محدود شده است. وی با اشاره به چالش‌های ورود صید غیرمجاز گفت: یگان حفاظت از منابع آبزیان به‌تنهایی قادر به کنترل کامل دریا نیست و با افزایش قیمت ماهی و انگیزه سودجویی، کنترل صید غیرمجاز به امری پیچیده تبدیل شده است. جباری اظهار امیدواری کرد این در نشست تصمیمات مفیدی گرفته شود تا جوابگوی قشر زحمت کش صیادان باشیم.

در بخش دیگری از این نشست، نمایندگان پژوهشکده اکولوژی دریای خزر بر اهمیت پژوهش‌های کاربردی و اجرایی تأکید کردند. حسن فضلی معاون پژوهش و فناوری پژوهشکده، به کاهش شدید ذخایر ماهیان خاویاری اشاره کرد و گفت: در سال 1386 با استفاده از مدل سازی و اطلاعات مربوط به میزان صید بر واحد تلاش پیش بینی شده بود که ذخایر ماهیان خاویاری تا سال 1400 از بین میرود ولی شرایط به گونه ای پیش رفت که قبل از رسیدن به این تاریخ، ذخایر ارزشمند ماهیان خاویاری از دست رفت. فضلی بر ضرورت حفظ باقیمانده اندک ذخایر ماهی خاویاری تاکید کرد و ادامه داد: بخاطر خشک شدن بخش‌های شمالی دریای خزر بخش زیادی از ذخایر ماهیان آن در معرض خطر هستند از این رو داشتن آمار دقیق صید و تعیین سقف مجاز برداشت برای حفظ ذخایر حیاتی است.

رضا دریانبرد، سرپرست بخش بیولوژی و ارزیابی ذخایر پژوهشکده نیز بر صید مسئولانه و رعایت اصول استاندارد برای صید پایدار تأکید کرد. وی با توجه به مشاهدات میدانی و نتایج حاصل از زیست سنجی و بررسی مراحل جنسی ماهیان صید شده گفت: متاسفانه داده ها نشان میدهد درصد بالایی از ماهیانی که در طول شب صید میشوند کوچکتر از حد استاندارد بوده و هنوز نابالغ هستند که این کار باعث کاهش صید در سالهای آتی خواهد شد. وی از مسئولان خواست تا با فرهنگ‌سازی و آموزش به صیادان، آنها را با مخاطرات این کار آگاه سازند تا از صید ماهیان نابالغ جلوگیری کرده و به آینده صید پایدار توجه کنند.

در انتهای این جلسه تورج ولی نسب مباحث مطرح‌شده را با محورهای کلیدی جمع‌بندی کرده و تکالیف اصلی را به شرح زیر مطرح کرد:

تقویت ارتباط میان تحقیقات، بخش اجرا و بهره‌برداران

افزایش دقت در جمع آوری و ثبت آمار صید در شمال کشور

برگزاری گشت‌های تحقیقاتی منظم برای پایش صید کیلکا ماهیان و فراهم‌سازی نمونه‌ برای بررسی رسیدگی جنسی ماهیان سفید توسط اتحادیه های مربوطه

تقویت نقش اتحادیه‌های صیادی در جلوگیری از صید غیرمجاز و همکاری در طرح‌های تکثیر مصنوعی و رهاسازی بچه‌ماهیان

بررسی دقیق ضریب بازگشت شیلاتی بچه‌ماهیان رهاسازی شده

برگزاری جلسات مشترک بین تحقیقات و سازمان شیلات ایران برای طرح دریابست و تعیین جامع‌ترین چارچوب اجرایی

تعطیلی صید شبانه به منظور کاهش صید ماهیان نابالغ و حفاظت از ذخایر

تدوین و به‌روزرسانی مداوم کمیته‌های علمی آمار صید با استفاده از نتایج تحقیقات موسسه علوم شیلاتی کشور.

به کارگیری روش‌های راستی‌آزمایی آمار صید با مشارکت بخش‌های پژوهشی برای جلوگیری از ابلاغ نادرست مقادیر برداشت و حفظ پایداری ذخایر.

این نشست با هدف هم‌اندیشی و ارائه راهکارهای علمی-اجرایی برای بهبود آمار صید و مدیریت صیادی، و همچنین ایجاد هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و جامعه صیادان برگزار شد و با امیدواری به خروجی‌های ملموس برای صیادان و مدیران استانی پایان یافت و شرکت‌کنندگان از ضرورت تداوم این گفتگوها در قالب جلسات منظم و همکاری‌های دقیق بین بخش‌های علمی و اجرایی گفتند تا مسیر توسعه اقتصاد شیلاتی شمال کشور با رویکردی علمی و پایدار هدایت شود.